Moje pytanie dotyczy suszy. W Polsce od 2015 r według IMGW mamy permanentną suszę. Czy w związku z tym grozi nam kryzys żywnościowy?

Susza, szczególnie długo utrzymująca się, może powodować trudności w produkcji rolnej i potencjalnie prowadzić do problemów z dostępnością produktów żywnościowych. Jednak wpływ suszy dla produkcji rolniczej i potencjalnego kryzysu żywnościowego może zależeć od wielu czynników takich jak: innowacji w rolnictwie, strategii nawadniania i polityki rolnej.

Susza to zjawisko niedoboru wody powodującego różnego rodzaju szkody i zagrożenia w środowisku i gospodarce człowieka. Przyczyną suszy jest okresowy niedobór opadów (susza meteorologiczna), który w warunkach wysokiej temperatury i przy wysokim parowaniu prowadzi do obniżenia wilgotności gleby do poziomu uniemożliwiającego zaspokajanie potrzeb roślinności (susza glebowa). Dalsze utrzymywanie się okresu bezopadowego prowadzi do obniżenia się poziomu wód w rzekach i jeziorach oraz zmniejszenia się zasobów wód podziemnych (susza hydrologiczna). Susza wywoływana jest przez długie okresy pogody wyżowej blokującej adwekcje wilgotnych i przynoszących opady mas powietrza. Dodatkowo suszy sprzyjają ciepłe i słoneczne pogody przyspieszające parowanie. W Polsce susza nie jest zjawiskiem nowym a jej monitoring wskazuje nasilenie się tego zjawiska w okresie 1983-1993, w roku 2003 i 2006 a także w latach 2011-2020. Dodatkowo badania nad tym zjawiskiem na tle obserwowanych zmian klimatu pokazują tendencję do wzrostu częstości i pogłębiania się zjawiska suszy. Jednym z czynników przyczyniających się do intensywności tego zjawiska są coraz cieplejsze i mniej śnieżne zimy. Cechą charakterystyczną klimatu Polski jest ujemny klimatyczny bilans wodny. Pokazuje on różnice pomiędzy sumą opadów atmosferycznych a parowaniem w sezonie wegetacyjnym. Oznacza to, że bardzo ważne dla  zasobów wilgotności w glebie, rozwoju wegetacji  i warunków hydrologicznych są zapasy wody które pojawiają się w środowisku w zimie. Mroźne i śnieżne zimy powodują, że na początku wiosny (w wyniku topnienia pokrywy śnieżnej) środowisko dostaje duży ładunek zasobów wodnych. Natomiast obserwowane ocieplenie bardzo silnie zaznacza się w przebiegu warunków zimowych, które stają się ciepłe a opady coraz częściej deszczowe. Skutkuje to częstymi odwilżami a pokrywa śnieżna ulega szybkiemu topnieniu. Kolejnym czynnikiem przyczyniającym się do nasilenia suszy są zmiany w cyrkulacji atmosferycznej. Układy wyżowe mają tendencję do dłuższego występowania w określonym rejonie przyczyniając się do wydłużenia okresów bezopadowych. 

Rolnictwo w Polsce jest silnie narażone na suszę. Susza w okresie jesiennym wpływa na plony zbóż ozimych, natomiast długie okresy bezopadowe wiosną przyczyniają się do pogorszenia wydajności upraw zbóż jarych, ziemniaków czy buraków cukrowych. Na przykład susza w roku 1992 spowodowała zmniejszenie plonów zbóż o 25%, ziemniaków o 20% a zbiory siana były niższe o 30%. Straty w sektorze rolniczym wywołane przez suszę w 2018 roku wyniosły około 3,6 mld złotych (wg. GUS). Zatem susza bezpośrednio przyczynia się do mniejszych plonów i podnosi koszty produkcji rolniczej. Susza zagraża także lasom i obszarom bagienny. W okresie suszy drzewa ulegają osłabieniu a w skrajnych przypadkach następuje ustanie funkcji życiowych i drzewo usycha. Osłabione suszą drzewa są łatwiej atakowane przez szkodniki, które szybciej się rozmnażają i mogą atakować większe obszary leśne. Utrzymujące się długo warunki bezopadowe doprowadzają do przesuszenia ściółki leśnej co prowadzi do pożarów lasów. Susza hydrologiczna przejawia się niskimi stanami wód w rzekach. W takich warunkach organizmy rzeczne mają mniejsze ilości wody co utrudnia ich funkcjonowanie. Dodatkowo niski stan wody powoduje, że latem w przypadku pogody ciepłej i słonecznej, woda szybciej się nagrzewa przez co spada nasycenie wody tlenem. Jest to dodatkowy czynnik przyczyniający się do strat ekologicznych powodowanych przez zjawisko suszy.

Warto również zwrócić uwagę na inne sektory gospodarki, które są narażone na suszę. Na przykład odpowiednie zasoby wymagane są w przypadku sektora energetycznego.