Lektura kina

Książka: „Od Wiertowa do Skoniecznego. Chłopski los według kronikarzy, pamiętnikarzy i dokumentalistów” (2023, Jadwiga Hućkova) 

Jest to przede wszystkim studium o pewnym fragmencie historii filmu dokumentalnego, o tym, jak pod szyldem „kina prawdy” powstało „kino nieprawdy”, o tym, z jaką ostrożnością należy podchodzić do filmów niefikcjonalnych. Pokazuje ono, jak istotna dla ich właściwego odczytania staje się wiedza historyczna, znajomość okoliczności ich realizacji oraz intencji, jakie przyświecały twórcom. Wreszcie to też książka o tym, jak realia życia ludzi żyjących na wsi, uprawiających ziemię, uległy wypaczeniu i „sformatowaniu” za sprawą dokumentalistów na usługach ideologii i jak bardzo cenny wkład w kulturę wnieśli twórcy, którym udało się ten wizerunek odkłamać w swoich filmach i publikacjach. Z recenzji prof. Mikołaja Jazdona Książka analizuje problem żywotności idei wspólnoty budowanej oddolnie oraz aktualność „mitu Kronsztadu” w środowisku polskich dokumentalistów. Tłem rozważań o kinie niefikcjonalnym są wybrane utwory literackie, filmy fabularne oraz opracowania odnoszące się do kwestii chłopskiej.

Film: Chłop niezależny (1982, reż. Z. Skonieczny)
Filmowy portret Władysława Szypuły, rolnika ze wsi Sołónka na Rzeszowszczyźnie, uprawiającego ziemię tylko siłą własnych mięśni. Monolog o dotychczasowym życiu, planach i marzeniach uzupełniają wiersze Szypuły, w których porusza aktualne sprawy, pisze o sytuacji polskiej wsi. Film zrealizowany w cyklu "Na zagrodzie". Film bardzo poetycki, metaforyczny.

Chłopski los. Tryptyk (1988, reż. Z Skonieczny)
Niżej chłopa już nas nie mogą zdegradować. W  filmie dokumentalnym zostaje odkłamana historia chłopskich losów w powojennej Polsce. Od części radosnej przez bolesną aż do chwalebnej, czyli od nadziei, którą dała reforma rolna tuż po wojnie, przez rok 56, 70, 80, aż po rejestrację Solidarności Wiejskiej w 1981. Film nakręcono w roku 1981. Na jego montaż zezwolono dopiero siedem lat później. ;Średniometrażowy dokument historyczny poświęcony problemom wsi i chłopskiej egzystencji w Polsce Ludowej składa się z trzech zasadniczych części:;- CZĘŚĆ PIERWSZA obejmuje okres 1944-1980 r. stanowi analizę kondycji polskiego rolnictwa oraz polityki państwa w stosunku do rolników;- CZĘŚĆ DRUGA jest zapisem chłopskiego zrywu w 1981 r., lawiny strajków i manifestacji w walce o rejestrację chłopskiego związku zawodowego Solidarność Wiejska;- CZĘŚĆ TRZECIA jest próbą ukazania pozytywnych zmian i nadziei na poprawę sytuacji.;W filmie wykorzystano fragmenty wiersza L. Staffa (czyta W. Gryń).

Po pokazach rozmowa wokół książki z autorką oraz reżyserem filmów.
 

„Lektura Kina” to cykl spotkań, w ramach którego rozmawiamy z autorami i autorkami nowych książek na filmowym rynku wydawniczym. Na każde z wydarzeń składa się także projekcja specjalnie wybranego filmu lub bloku krótkich metraży. Dzięki takiej formule widzowie mogą na bieżąco weryfikować postawione w tekście tezy, wejść w dialog z proponowanym modelem interpretacji dzieła, a także – po prostu zapoznać się trudno dostępnymi utworami audiowizualnymi, których głównym wehikułem pozostawało dotychczas słowo pisane

reżyseria: Zygmunt Skonieczny
gatunek: dokumentalny
produkcja: Polska
rok produkcji: 1982, 1988
czas trwania: 65 minut